Në "Meditimin e dytë" Dekrati e quan romanin "një gjë që mendon, një gjë që ndryshon, që dëgjon, që koncepton, që pohon, që do, që nuk do, që imagjinon dhe që ndien".
Ky përkufizim i djietarit dhe filozofit të shquar francez të shekullit XVll që sjell ndë mend më tepër se veprën e artit, qenien e gjallë, njerëzore, jo të rëndomtë, por me shpirt dhe me mendje. Në ka krijimtari që i përgjigjet më së miri atij, është ajo e Gustav Floberit.